DIETA DUKANA A KWAS MOCZOWY

Dieta Dukana nazywana jest inaczej dietą proteinową lub też protal. Jak sama nazwa mówi opiera się ona głównie na spożywaniu produktów zawierających duże ilości białka a wyeliminowaniu węglowodanów.


W diecie Dukana wyróżnia się cztery etapy:
Faza pierwsza, czyli uderzeniowa (nazywana również proteinową bądź też ataku). Zakłada ona spożywanie dowolnej ilości produktów z wyznaczonych przez Dukana grup tj.: chude mięso (kurczak, indyk, wołowina, cielęcina), które można poddawać obróbce termicznej jednak bez wykorzystania tłuszczu; podroby; ryby (wędzone, pieczone, gotowane, w konserwach ale jedynie w sosie własnym) np.: łosoś, tuńczyk, makrela, sardynka, okoń; owoce morza; jaja dopuszczone w tej diecie jest spożywanie ich bez ograniczeń; chudy nabiał tj.: mleko (o jak najmniejszej zawartości tłuszczu), jogurt, twaróg.

Faza druga, czyli naprzemienna. W tej fazie wprowadza się warzywa. Dni podczas, których spożywa się same proteiny przeplata się dniami kiedy proteiny łączy się z warzywami. Jednak muszą to być warzywa o małej zawartości węglowodanów tak więc eliminuje się tu ziemniaki, ryż rośliny strączkowe, a spożywa się: pomidory, ogórki, sałatę, karczochy, szparagi, paprykę, marchewkę, rzodkiewkę, kapustę, seler.



Faza trzecia, czyli utrwalenie. W tej fazie można włączyć chleb pełnoziarnisty, jednak nie więcej niż dwie kromki dziennie, oraz takie produkty jak ziemniaki, ser, ryż, makaron, jednak nie częściej niż dwa razy w tygodniu.

Faza czwarta, czyli definitywnej stabilizacji. Przez cały tydzień można spożywać dowolne produkty (oczywiście w granicach zdrowego rozsądku oraz z wyłączeniem cukru) jednak zawsze jeden dzień w tygodniu musi być proteinowy, czyli taki jak w pierwszej fazie diety. Ponadto każdego dnia należy spożyć trzy łyżki otrąb owsianych.

W diecie Dukana największym problemem, przynajmniej w początkowej fazie jest występowanie białka solo. Do największego zakwaszenia dochodzi, gdy nie jest ono spożywane w towarzystwie węglowodanów i tłuszczy. Przecież to glukoza jako jedyna jest w stanie prawidłowo odżywić Nasz mózg. Jedynie w sytuacjach kryzysowych, gdy nie ma węglowodanów w diecie, to organizm jest w stanie zsyntetyzować glukozę z białka.

W środowisku początkujących kulturystów oraz osób intensywnie ćwiczących, bardzo popularne spożywanie jest dużych ilości białka (które jest podstawą diety Dukana) zarówno w pokarmach jak i w postaci suplementów. Czy jednak na pewno jest to dla Naszego organizmu wyłącznie korzystne, czy może jednak stanowić pewne zagrożenie? To właśnie postaram się przybliżyć poniżej.

Otóż spożywanie białka w nadmiarze może prowadzić do podwyższenia kwasu moczowego, który odkłada się w tkankach, niszcząc Nasz organizm od wewnątrz (działa na podobnej zasadzie jak rdza na elementy metalowe). Kwas moczowy to 2,6,8-trójhydroksypuryna , która występuje w postaci białych kryształków trudno rozpuszczalnych w wodzie.


Jest to jeden z finalnych produktów metabolizmu związków azotowych (purynowych) w Naszym organizmie. Z moczem wydalamy średnio około 500 mg kwasu moczowego na dobę i w zależności od pH moczu jest to kwas moczowy w postaci wolnej bądź też w postaci soli. W środowisku zasadowym kwas moczowy tworzy moczany, które są łatwo rozpuszczalne. Natomiast w środowisku kwaśnym (jak również innych stanach patologicznych) kwas moczowy we krwi krystalizuje się tworząc cieniutkie igiełki, które następnie strąca się w tkankach łącznych w stawach, powodując podagrę lub też w nerkach powodując kamienie nerkowe. Ponadto kwas moczowy może występować w mózgu, śledzionie, we krwi oraz wątrobie.

Właściwy poziom kw. moczowego we krwi u mężczyzn wynosi 200-420 ?mol/l, natomiast u kobiet 150-340 ?mol/l (wartości te są właściwe dla kobiet przed okresem menopauzy, ponieważ mają tu wpływ estrogeny). Po menopauzie poziom kwasu moczowego we krwi kobiet jest zbliżony do poziomu mężczyzn.

Ogólnie rzecz biorąc kwas moczowy jest dla Naszego organizmu trucizną (tak, tak trucizną). Jest to coś, czego trzeba się pozbyć jak najszybciej, jednak neutralizacja tego kwasu, wiąże się z obniżeniem przemiany materii, ponieważ zaangażowane w ten proces są: sole mineralne, witaminy oraz makro- i mikroelementy. Co ma oczywiście wiele dalszych konsekwencji jak np.: zaburzenie gospodarki cukrowej, bóle głowy (także migrenowe), podwyższone ciśnienie czy też bezsenność.

O dnie moczanowej mówimy wówczas gdy poziom kwasu moczowego we krwi przekracza 6,4mg/100ml. Można wyróżnić kilka głównych objawów świadczących o dnie moczanowej, należą do nich: podwyższony poziom kwasu moczowego; nawracające napady ostrego zapalenia stawów; złogi moczanowe występujące w tkankach okołostawowych oraz stawach; uszkodzone kłębuszki nerkowe; występowanie w drogach moczowych złogów moczanowych.



Skaza moczanowa, inaczej nazywana dną moczanowa bądź tez artretyzmem, posiada dwie postaci: metaboliczną, która jest związana z nadmiernym wytwarzaniem kwasu moczowego oraz postacią nerkową, czyli niewystarczające wydalenie tego kwasu. Wspólnym objawem dla każdej postaci jest hiperurykemia (podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy). Właśnie te objawy choroby, mogą niszczyć Nasz organizm bezobjawowo nawet przez 20-30 lat. Ostre zapalenie stawów, będące objawem dny, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet i pojawia się najczęściej około 50-tego roku życia. Jeśli występuje u kobiet to dopiero po okresie menopauzy.

W pierwszej kolejności pojawiają się pojedyncze, napadowe (zazwyczaj w nocy) ostre zapalenia stawu: palucha (podagra), ale może również wystąpić w stawie łokciowym (chiragra). Można wówczas zaobserwować obrzęknięte, zaczerwienione okolice tego stawu, czemu towarzyszy bardzo silny ból.


Rysunek przedstawia gromadzenie się kryształków kwasu moczowego w torebce stawowej palucha.

Ponadto wyróżni się jeszcze gonagrę, która dotyczy ostrego zapalenia stawu kolanowego oraz omagrę, która dotyczy stawu barkowego. W następstwie nieleczonej dny moczanowej dochodzi do przewlekłego wielostawowego zapalenia stawów.

Nasuwa się pytanie, dlaczego właściwie zapada się na dnę moczanową? Otóż w niektórych przypadkach dochodzi do zmienionej jakościowo odpowiedzi tkanek na antygen, co skutkuje reakcją immunologiczną ? wytworzeniem przeciwciał przeciwko danej substancji. W wyniku czego niszczony jest śródbłonek kłębuszków filtrujących nerek przez te przeciwciała, prowadzi to do niewystarczającego filtrowania moczu a tym samym przedostaniem się kwasu moczowego do płynów ustrojowych.


Znaczenie poszczególnych etapów:
Etap1 ? Nasz organizm rozpoznaje substancję jako obca.
Etap2 ? Produkcja przeciwciał przeciwko substancjom błędnie rozpoznanym przez układ immunologiczny jako szkodliwe.
Etap3 ? Czynnik przeciwko, któremu organizm wytwarza przeciwciała.
Etap4 ? Antygen jest rozpowszechniany w kłębuszkach nerkowy
Etap5 ? Jest to najważniejszy etap powstawania dny moczanowej (bez tego etapu nie mogłaby ona powstać), ponieważ na tym etapie niewłaściwe rozpoznanie substancji pobudza organizm do produkcji przeciwciał przez układ immunologiczny.
Etap6 ? Odpowiedzialny za objawy dny moczanowej, niszczenie śródbłonka filtrującego przez przeciwciała, niewystarczająca filtracja kwasu moczowego, obrzęki, ból, kamicę moczanową.

U osób z dną moczanową, grasica produkuje w nadmiernej ilości limfocyty T frakcji CD4, co przekłada się na zwiększoną produkcję autoprzeciwciał.


Rysunek 1 Poziom limfocytów T CD4 u osób chorych na dnę moczanową.

W przypadku osób zdrowych, poziom limfocytów T CD4 jest zdecydowanie niższy, co za tym idzie autoprzeciwciała nie są produkowane.


Rysunek 2 Poziom limfocytów T CD4 u osób zdrowych.

Nasza dieta ma bardzo duży wpływ na przebieg choroby. Aby obniżyć poziom kwasu moczowego we krwi, należy stosować dietę niskopurynową. Wyróżnia się trzy grupy produktów, kategorie te świadczą o zawartości puryn w danych produktach. Idąc dalej ilość puryn przeliczana jest na ilość wytwarzanego kwasu moczowego.
Grupa I (<50mg kwasu moczowego) np.: mleko, ser, produkty zbożowe, warzywa, owoce, orzechy
Grupa II (50-100mg kwasu moczowego) np.: mięsa, ryby, wędliny, warzywa: dynia, fasolka, kapusta, owoce: banan, melon
Grupa III (>100mg kwasu moczowego) np.: ryby: dorsz, makrela, sandacz, sardynka; mięso: cielęcina, jagnięcina, wołowina, wieprzowina, drób, podroby; warzywa: kukurydza, papryka, kalafior, por; napoje alkoholowe.

Osobom chorym na dnę moczanową nie wolno spożywać produktów smażonych, pieczonych i duszonych, wskazane są natomiast gotowane w wodzie i na parze. Wskazane jest również spożywanie wiśni zarówno świeżych jak i konserwowych, ponieważ zmniejszają one ilość kwasu moczowego, podobnie działają również truskawki, borówki oraz wyciąg z nasion selera jak również sam seler.

Co więcej jak głoszą najnowsze badania podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi zwiększa ryzyko zgonu spowodowanego chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Mam nadzieje, ze ten artykuł, będzie trochę przestrogą. Warto raz na jakiś czas pójść na badania i nawet przy okazji standardowych badań poprosić o również o to na zawartość kwasu moczowego we krwi. Warto czasami zastanowić się nad ilością spożywanego białka, chociaż wiem ze jest ona bardzo ważna podczas ćwiczeń i wysiłku fizycznego, ale nie należy przesadzać. Pamiętajmy o swoim zdrowiu, to My mamy na nie największy wpływ.

Powodzenia!!!



Literatura:
1. http://www.dietadukana.info.pl
2. http://gramzdrowia.pl
3. http://www.wikipedia.pl
4. http://urodaizdrowie.pl/dna-moczanowa
5. http://www.dnamoczanowa.info
6. ?Gout and comorbidities associated with hyperuricemia?, Maria Majdan, Olga Borys, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej W Szczecinie, 2010, 56, Suppl. 1, 34?39.
7. ?Is hyperuricemia a cardiovascular risk factor??, K. Chiżyński, M. Różycka, Wiad Lek 2006; 59(5?6): 364?367.
8. http://www.resmedica.pl
9. The Journal of the American Medical Association 2000;283:2404-2410


wykonanie: Colmamuska